Ustalenie stanu zatrudnienia pracowników zgodnie z ustawą o rehabilitacji

Stan zatrudnienia oraz wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych ustala się dla wszystkich pracodawców zgodnie z art. 21 ust. 1 i 5 ustawy o rehabilitacji. Przy czym dla pracodawców prowadzących ZPCh także z uwzględnieniem przepisu art. 28 ust. 1 i 3 ustawy o rehabilitacji. Należy jednak pamiętać, iż zaliczenie pracownika niepełnosprawnego do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych powinno nastąpić na zasadach określonych w art. 2a ustawy o rehabilitacji.

W myśl powołanych przepisów, pracodawca nie wlicza do ogólnego stanu zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych oraz osób pełnosprawnych zatrudnionych:

1. na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego,
2. przebywających na urlopie rodzicielskim,
3. przebywających na urlopach wychowawczych,
4. nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej,
5. będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy,
6. nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,
7. przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy (wyłączenie to nie obejmuje osób przebywających na urlopach bezpłatnych, udzielonych na podstawie art. 174 kodeksu pracy, gdyż pracodawca może udzielić takiego urlopu na wniosek pracownika, ale nie ma takiego obowiązku).

Pracodawca prowadzący ZPCh do stanu zatrudnienia zalicza osoby niepełnosprawne wykonujące pracę nakładczą, jeżeli ich wynagrodzenie zostało ustalone co najmniej w wysokości:

1. najniższego wynagrodzenia - w stosunku do wykonawców, dla których praca nakładcza stanowi jedyne źródło utrzymania,
2. połowy najniższego wynagrodzenia - w stosunku do pozostałych wykonawców.

W przypadku pracowników niepełnosprawnych wykonujących pracę nakładczą, wymiar czasu pracy zatrudnionych ustala się jako iloraz wysokości ustalonego wynagrodzenia i najniższego wynagrodzenia, przy czym maksymalny wymiar czasu pracy ustalony zgodnie z powyższymi regułami nie może przekraczać jednego etatu.

Wyliczanie wskaźników
Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych to przeciętny miesięczny udział procentowy osób niepełnosprawnych w zatrudnieniu ogółem, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (etaty).

Jeżeli pracodawca zatrudnia pracownika niepełnosprawnego ze schorzeniem szczególnie utrudniającym wykonywanie pracy, może obniżyć wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Do schorzeń szczególnych zalicza się:
1. chorobę Parkinsona,
2. stwardnienie rozsiane
3. paraplegię, tetraplegię, hemiplegię,
4. znaczne upośledzenia widzenia (ślepota) oraz niedowidzenie,
5. głuchotę i głuchoniemotę,
6. nosicielstwo wirusa HIV oraz choroba AIDS,
7. epilepsję,
8. przewlekłe choroby psychiczne,
9. upośledzenie umysłowe,
10. miastenię
11. późne powikłania cukrzycy.

Należy pamiętać, że dla potrzeb obliczania stanów zatrudnienia i wskaźników niezbędnych do wyliczenia wysokości wpłaty w przypadku zatrudnienia osób niepełnosprawnych legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym ze schorzeniem szczególnie utrudniającym wykonywanie pracy pracodawca powinien uzyskać od pracownika zaświadczenie od lekarza specjalisty potwierdzające posiadanie takiego schorzenia. Wyjątkiem są orzeczenia, które jednoznacznie potwierdzają wystąpienie schorzeń szczególnych ze wskazanym symbolem niepełnosprawności 01-U (upośledzenie umysłowe), 04-O(znaczne upośledzenie widzenia-ślepota oraz niedowidzenie) oraz 06-E (epilepsja).

Występowanie schorzenia szczególnego może być dokumentowane:
1. orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność w rozumieniu ustawy
2. zaświadczeniem lekarza specjalisty.

Zaświadczenie powinno zawierać pieczęć podmiotu leczniczego, imię i nazwisko oraz PESEL osoby niepełnosprawnej (lub inny numer identyfikacyjny), pieczęć i podpis lekarza specjalisty oraz informację, że u osoby tej stwierdzono co najmniej jedno ze schorzeń określonych w Rozporządzeniu z dnia 18 września 1998 r.

Orzeczenie z symbolem przyczyny niepełnosprawności 02-P (choroba psychiczna) nie potwierdza występowania schorzenia szczególnego jakim jest przewlekła choroba psychiczna. Występowanie tego schorzenia szczególnego należy potwierdzić zaświadczeniem lekarza specjalisty.
Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych – 6%
Pracodawca nie będący publiczną lub niepubliczną uczelnią, szkołą, przedszkolem, inną formą wychowania przedszkolnego, placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną, interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym, placówką resocjalizacyjną, żłobkiem a także klubem dziecięcym) wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wylicza według następującego wzoru:

W = ZON / ZOG

gdzie:

W - wskaźnik (uzyskaną wartość należy wykazać z dokładnością do czterech miejsc po przecinku).
ZON - stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (z miesiąca sprawozdawczego - etaty).
ZOG - stan zatrudnienia ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (z