Odpowiedź MPiPS, skierowana do Rzecznika Praw Obywatelskich w kwestii zmiany przepisów dotyczących zasiłku i dodatku pielęgnacyjnego

Na początku należy wyjaśnić, czym jest zasiłek pielęgnacyjny i dodatek pielęgnacyjny, które są dwoma odrębnymi świadczeniami.
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osobie w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Przysługuje on osobom z niepełnosprawnościami oraz po ukończeniu 75.roku życia.

Dodatek pielęgnacyjny otrzymują zaś osoby uprawnione do emerytury lub renty, jeżeli zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyły 75 lat. Seniorzy są uprawnieni do dodatku bez weryfikowania ich stanu zdrowia.
Charakter obu świadczeń jest podobny – nie służą wzbogaceniu się, lecz są przyznawane w tym samym celu: na pokrycie przynajmniej części kosztów opieki i pielęgnacji osób niebędących w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb.

Jedna osoba - jedno świadczenie

Jak widać z przytoczonych definicji, świadczenia te wykluczają się wzajemnie. Zgodnie z zamysłem prawodawców ma to zapobiegać pobieraniu świadczenia o tym samym charakterze i spełniającym identyczną funkcję z dwóch źródeł. Dlatego wprowadzono regułę kolizyjną, która powoduje, że osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego nie przyznaje się zasiłku. Natomiast, jeśli zdarzy się, że jednej osobie przyznano dodatek za okres, za który wypłacono zasiłek pielęgnacyjny, to wtedy jej emerytura lub renta zostaje pomniejszana o kwotę wypłaconego zasiłku za ten czas.

Brak komunikacji między instytucjami

W tej chwili problemem jest brak komunikacji pomiędzy instytucjami, wypłacającymi świadczenia. Do tej pory bowiem nie uregulowano jednak sposobu, w jaki organy przyznające te świadczenia mają przekazywać między sobą informacje tym bardziej, że nie mają takiego obowiązku. Powinność ta, niestety, spoczywa on na osobie uprawnionej do świadczeń.
Posiłkując się przykładem, w momencie przyznania dodatku pielęgnacyjnego osoba starsza, często schorowana i niemająca wsparcia w rodzinie, musi wiedzieć o obowiązku poinformowania organu wypłacającego zasiłek pielęgnacyjny o otrzymaniu dodatku.
Konsekwencją tego jest, że to na osoby starsze i z niepełnosprawnością w całości przerzuca się ciężar odpowiedzialności za powstanie uprawnienia do kolizyjnych świadczeń. Wymaga to podjęcia działań naprawczyc