Czy wpłacone na konto ZFRON po terminie 18 zł wpływa na terminowość ponoszonych kosztów płacy w SODiR?

Terminy ponoszenia kosztów płacy określają odrębne przepisy:

• wynagrodzenie - ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy;
• składki na ubezpieczenia społeczne - ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
• zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych wynagrodzeń - ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W wydanej decyzji, od której pracodawca wniósł skargę do Sądu, Prezes PFRON podkreślił, że przepis art. 26a ust. 1 a1 ustawy o rehabilitacji zawiera jednoznaczny i nie budzący wątpliwości zapis, z którego wynika, że miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego nie będzie przysługiwało, jeśli miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, przekraczającym 14 dni.

Organ wyjaśnił także, że z przepisów ustawy o rehabilitacji wynika, iż funkcjonujący system wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych w formie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych uznaje koszty płacy jako całość i nie ma możliwości wnioskowania o dofinansowanie jedynie do części tych kosztów. Taka konstrukcja systemu wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych ma na celu ochronę tych pracowników. Trzeba również zauważyć, że poniesienie przez pracodawcę kosztów płacy związanych z wypłatą wynagrodzenia wiąże się ściśle także z poniesieniem pozostałych kosztów płacy, tj. m.in. kosztów ubezpieczenia społecznego, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. W związku z powyższym wystarczającym jest, aby pracodawca nie poniósł któregokolwiek z kosztów płacy np. składek na ubezpieczenia społeczne, aby stwierdzić, że wystąpiła przesłanka z art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy o rehabilitacji.

Od powyższego rozstrzygnięcia Strona wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Nie ulega wątpliwości, że przez "koszty płacy" rozumieć należy – zgodnie z art. 2 pkt 4a ustawy o rehabilitacji – wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Za terminowo poniesione koszty płacy uznaje się te, które zostały poniesione w terminach wynikających odpowiednio z przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (wynagrodzenie), z ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (należności składkowe) oraz z ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. opodatku dochodowym od osób fizycznych (zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych wynagrodzeń).

W sprawie niniejszej w wyniku kontroli ustalono, że Strona skarżąca nie odprowadziła w całości zaliczki na podatek dochodowy za miesiąc lipiec 2018 r. w terminie , o jakim mowa w art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy o rehabilitacji. Strona powołuje się na fakt, iż niedopłacona omyłkowo kwota wynosiła 18 zł i nie przekraczała kwoty, o której mowa w art. 26a ust. 1a2. Organ uznał jednak, że uchybienie terminu, o którym mowa w art. 26a ust. 1a2 odnosi się wyłącznie do należności składkowych na co wskazuje jego brzmienie :

Kwota miesięcznych należnych składek, o których mowa w art. 2 pkt 4a, opłaconych z uchybieniem terminu, o którym mowa w ust. 1a1 pkt 3, nie może przekroczyć wysokości 2% składek należnych za dany miesiąc.

W ocenie Sądu, oparcie się wyłącznie na językowej wykładni art. 26a ust. 1a2 ustawy o rehabilitacji prowadzi do konkluzji, których nie można pogodzić z konstytucyjnymi zasadami praworządności i równości (art. 2 i 32 Konstytucji). Należy zauważyć, że z przepisu art. 26a ust. 1a1 pkt 3 wynika, że wszystkie koszty pracy powinny być podniesione w wskazanym w nim terminie, a pomoc na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych odnosi się do wynagrodzeń, a nie refundacji należności składkowych. Trudno więc znaleźć racjonalne wytłumaczenie dlaczego drobne niedopłaty mogą dotyczyć jedynie składek, nie są one przecież mniej ważną częścią kosztów płacy, a obowiązek opłacania składek ma równie istotne znaczenie jak wynagrodzeń brutto.

Skoro rezultaty wykładni językowej art. 26a ust. 1a2 ustawy o rehabilitacji nie dają się pogodzić z konstytucyjnymi zasadami praworządności i równości, to konieczne stało się zweryfikowanie rezultatów językowej wykładni art. 26a ust 1a2 ustawy o rehabilitacji wykładnią systemową i celowościową. W rozbudowanym, dynamicznym i rozczłonkowanym systemie źródeł prawa administracyjnego potrzeba weryfikowania rezultatów wykładni językowej wykładnią systemową i celowościową nie budzi wątpliwości w doktrynie i orzecznictwie (por. np. wyrok NSA z dnia 7 grudnia 2009 r., I OSK 722/09, w którym wskazano, że gdy wyniku wykładni językowej nie da się zaakceptować ze względu na konsekwencje o charakterze systemowym, należy się posiłkować tym ostatnim, co oznacza, że granice wykładni językowej nie są bezwzględne i ich przekroczenie jest uzasadnione w sytuacji odwołania się do wartości konstytucyjnych). Odwoływanie się do wartości konstytucyjnych w procesach wykładni stanowi przejaw zarówno systemowego, jak i celowościowego interpretowania prawa.

W konsekwencji art. 26a ust. 1a2 ustawy o rehabilitacji należy wykładać w ten sposób, że uchybienie terminowi opłacenia któregokolwiek z elementów składających się na koszty płacy w rozumieniu art.2 pkt 4a nieprzekraczające 14 dni nie powoduje utraty prawa do otrzymania dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Niewątpliwie powyższa systemowa i celowościowa wykładnia art. 26a ust. 1a2 wykracza poza językowe brzmienie tego przepisu, jest jednak uzasadniona koniecznością takiego odczytywania norm prawnych, aby ich treść nie pozostawała w sprzeczności z Konstytucją RP i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi.

Opracowanie: Edyta Sieradzka

Wiceprezes OBPON.ORG

WYROK WSA wraz z uzasadnieniem

V SA/Wa 1329/21 - Wyrok WSA w Warszawie

Sentencja:

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Krystyna Madalińska – Urbaniak (spr.), Sędzia WSA - Tomasz Zawiślak, Sędzia WSA - Marek Krawczak, Protokolant specjalista - Marcin Wacławek, , po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 stycznia 2022 r. sprawy ze skargi G. G. O. sp. z o.o. w K. na decyzję Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z dnia [...] grudnia 2020 r. nr [...]; L.dz. [...] w przedmiocie zwrotu środków przekazanych tytułem dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych 1. uchyla zaskarżona decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję z [...] lipca 2020 r.; 2. umarza postępowanie w sprawie; 3. zasądza od Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na rzecz G. G. O. sp. z o.o. w K. kwotę 7417 zł (słownie: siedem tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego .

Uzasadnienie:

Przedmiotem skargi G. Sp. z o.o. w K. jest decyzja Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych utrzymująca w mocy decyzję własną z dnia [...] lipca 2020 r., znak: [...], L.dz.[...].

Decyzja zapadła w następującym stanie faktycznym i prawnym : W dniach w dniach od 8 do 12 lipca 2019 r. pracownicy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przeprowadzili w firmie – G. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, kontrolę w zakresie spełniania przez stronę warunków do otrzymywania miesięcznego dofinansowania
do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych za okresy sprawozdawcze: od lutego 2017 r.
do stycznia 2019 r.

W trakcie kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości:

• nieterminowe opłacenie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za okres sprawozdawczy w PFRON lipiec 2018 r.,
• nieterminowe opłacenie lub brak opłacenia składek ZUS za okres sprawozdawczy marzec 2017 r.

Wyniki powyższej kontroli ujęto w protokole kontroli z dnia 12 lipca 2019 r. W wystąpieniu pokontrolnym z dnia 19 lipca 2019 r., znak: [...] pracodawcę poinformowano o stwierdzonych nieprawidłowościach. Pracodawcę poinformowano również, że nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli skutkują nienależnym pobraniem środków PFRON tytułem dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w łącznej kwocie 124 795,64 zł.

W związku z powyższym, pismem z dnia 10 stycznia 2020 r., wezwano pracodawcę do zwrotu nienależnie pobranego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych kwocie 101 989,26 zł w terminie 3 miesięcy od otrzymania wezwania wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych liczonymi od dnia otrzymania środków do dnia ich zwrotu w związku ze stwierdzeniem następujących nieprawidłowościami: - nieterminowe opłacenie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za okres sprawozdawczy w PFRON lipiec 2018 r.

Pismem z dnia 11 kwietnia 2020 r. strona przedstawiła swoje stanowisko w sprawie. Strona wskazała, że bezzasadnym jest uznanie iż stronie nie przysługuje prawo do miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, gdyż kwota miesięcznych składek opłaconych z uchybieniem terminów nie przekroczyła 2% składek za dany miesiąc. Dodatkowo strona podniosła, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż niedopłata wynosząca 18 zł, dotyczy wszystkich pracowników niepełnosprawnych, a nie jednego z pracowników.

Pismem z dnia 15 maja 2020 r., znak: [...], L.dz.[...] stronę poinformowano o podtrzymaniu stanowiska w sprawie zwrotu środków przekazanych stronie tytułem dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych za okres sprawozdawczy lipiec 2018 r.

Strona nie dokonała zwrotu środków w terminie wskazanym w wezwaniu z dnia 10 stycznia 2020 r.
W związku z powyższym, pismem z dnia 16 czerwca 2020 r., stronę zawiadomiono o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie o zwrot środków PFRON wypłaconych stronie tytułem dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych za okres sprawozdawczy